March 4, 2011

Ευθεία φρόνηση




Το λέω ωμά. Δεν είμαι  θεϊστής και πιθανότατα ούτε διανοούμενος .. με την συνηθισμένη έννοια του όρου. Φυσικά δεν είμαι ούτε το διπολικό αντίθετο του ένθεου, καθόσον αδιαφορώ παγερά για τους διαχρονικά επαναλαμβανόμενους ανθρωπογενείς θεϊστικούς μύθους.

Μερικές φορές αυτοί οι χαρακτηρισμοί με φέρνουν σε περίεργη (όχι πάντως δύσκολη!) θέση, ιδιαίτερα όταν είναι συζευγμένοι. Παρά το αναμφισβήτητο γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζονται πλέον ως αθεϊστές, ο όρος αυτός εξακολουθεί να είναι ανόητα φορτισμένος με την ιδιότητα της ανηθικότητας, παρά το ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστα  λογικά ή εμπειρικά επιχειρήματα για ένα τέτοιο συμπέρασμα. Πόσο μάλλον όταν το ζήτημα αυτό έχει λυθεί απο την εποχή του Πλάτωνα στον περίφημο διάλογο του Ευθύφρονα. Έκτοτε η συντριπτική πλειοψηφία των φιλοσόφων έχουν κατ' ελάχιστο συμφωνήσει ότι οι κάθε λογής θεοί, είτε υπάρχουν είτε όχι, δεν έχουν καμμία σχέση με την Ηθική. Επιπλέον, η σύγχρονη κοινωνιολογική έρευνα δεν διαθέτει επιστημονικές αποδείξεις για το αντίθετο.

Πολλοί θεωρούν ότι ένας άνθρωπος είναι διανοούμενος, όταν αφιερώνει ικανό τμήμα του χρόνου, αλλά  και της ενέργειάς του για πνευματική καλλιέργεια, θεωρώντας όμως ότι αυτό συμβαίνει μόνο στο πλαίσιο κάποιας απροσδιόριστης διχοτόμησης πνεύματος και σώματος, πράγμα που φυσικά έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση με τη επιστήμη της νευροφυσιολογίας. Με αφήνει λοιπόν, αδιάφορο η πανάρχαια ψευδαίσθηση του δυϊσμού και φυσικά δεν βλέπω την ζωή μου σαν μία διχοτομική διεργασία κατά την διάρκεια της οποίας θα πρέπει να παρέχω υλική-ενεργειακή τροφή στο στομάχι μου, ενώ ταυτόχρονα και ανεξάρτητα να παρέχω ένα ξεχωριστό, υψιπετές είδος τροφής για το πνεύμα μου. Απλούστατα το πνεύμα  δεν είναι παρά ένα αξιοθαύμαστο προϊόν αυθόρμητης ανάδυσης, δηλαδή μία ιδιότητα που προέρχεται από την πολυπλοκότητα των νευρωνικών συνδέσεων του εγκεφάλου, και παύει να υπάρχει όταν ο τελευταίος σταματήσει να λειτουργεί.

Η δική μου ερμηνεία της πνευματικότητας σχετίζεται με το ενεργό ενδιαφέρον να καλλιεργούμε (και να στοχαζόμαστε) τα Ηθικά ζητήματα, να συμπεριφερόμαστε δίκαια συμπάσχοντας με τους άλλους και να γαλουχούμε την Αισθητική μας με την βοήθεια της Τέχνης, της Επιστήμης και της ελεύθερης σκέψης.

Υπάρχουν άνθρωποι που στοχάζονται ελεύθερα περισσότερο από άλλους, άλλοι που συμπάσχουν περισσότερο, ενώ κάποιοι έχουν την τάση (και την δυνατότητα) να είναι πιό "διαβαστεροί" και να επισκέπτονται μουσεία ή κονσέρτα. Όμως έχω την γνώμη ότι όλα αυτά είναι μέρος του πακέτου να είναι κανείς Άνθρωπος. Όπως λέει και ο Οδυσσέας της Kόλασης του Δάντη, "Δεν υπάρχουμε για να ζούμε σαν κτήνη, αλλά για να ακολουθούμε την αρετή και την γνώση." 

Με βάση τα παραπάνω προτείνω αβίαστα το εξής: ένα συμπονετικό, ηθικό και ενδιαφέρον ανθρώπινο ον ΔΕΝ χρειάζεται υποχρεωτικά να είναι ούτε "θρησκευόμενο", ούτε "πνευματικό". Αρκεί απλά να είναι μία ελεύθερη και αδιαμόρφωτα σκεπτόμενη οντότητα. 

















ΥΓ: Οπωσδήποτε κλικ στους 11 συνδέσμους και στις 2 εικόνες

:)


6 comments:

KOSTAS PAP said...

Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά που μας γράφεις. Βέβαια η θρησκευτικότητα είναι μια ανάγκη του ανθρώπου από τους πρωτόγονους ακόμα, για να εξηγήσουν τη ζωή και ακόμα περισσότερο τον θάνατο. Η αίσθηση του προσωρινού σε αυτό τον κόσμο είναι παρούσα και οι θεοί και οι μέλλουσες ζωές εφευρίσκονται για να ανκουφίζονται οι θνητοί.
Βέβαια ίσως αυτό μπορεί να αντικατασταθεί από την πνευματικότητα, αλλά η ασυνείδητη ορμή και η τάση της ψυχής και της ύλης να βρεθεί σε μια κατάσταση ανόργανη δημιουργεί έναν τρόμο που περισσότεροι βρίσκουν τη λύτρωση στη θρησκεία. ο αθεϊσμός μπορεί να κερδίζει έδαφος στον δυτικό πολιτισμό αλλά σκέψου και τι άλλες θρησκείες ιδιαίτερα τον μουσουλμανισμό όπου όχι μόνο κρατάει τους πιστούς σε μεγάλο φανατισμό και πίστη αλά εξαπλώνευται κιόλας. Καλό Σ/Κ.

negentropist said...

Σε γενικές γραμμές συμφωνώ, Κώστα.

Η θρησκευτικότητα είναι ΜΙΑ από τις ΠΡΩΤΕΣ, πρωτόγονες και ΑΤΕΛΕΙΣ απόπειρες του είδους μας, για την εξήγηση του κόσμου και των φαινομένων του. Όμως, με μιά απλή ματιά, βλέπει κανείς τους ΙΔΙΟΥΣ αφελείς θρησκευτικούς μύθους των τελευταίων 7000 χρόνων, να ανακυκλώνονται ξεδιάντροπα και να ενσωματώνονται στα λεγόμενα "ιερά" βιβλία, ως δήθεν εξ' αποκαλύψεως αλήθειες.

Γιατί όμως οι θρησκείες είναι τόσο ανθεκτικές, ενώ υποτιμούν κατάφωρα την ανθρώπινη νοημοσύνη ? Υπάρχουν πολλές απαντήσεις, αλλά για μένα μία από τις ομορφώτερες και εγκυρότερες είναι αυτή του αστροφυσικού Carl Sagan, στο περίφημο βιβλίο του, "Broca's Brain: Reflections on the Romance of Science" :

"Oι θρησκείες είναι ανθεκτικές, επειδή απο μικρή ηλικία μαθαίνουμε να σκεπτόμαστε μ' αυτό τον τρόπο, μέσω χυδαίας πλύσης εγκεφάλου, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα να στραγγαλιστεί το φυσιολογικό ερώτημα ενός μέσου 10χρονου Καλά, και τον θεό σας ποιός τον δημιούργησε? , με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται έτσι συστηματικά ο ελεύθερος λογικός στοχασμός"

Σε χαιρετώ με μερικούς συνδέσμους:

People with higher IQs are less likely to believe in God

Θρησκευτική πίστη και IQ

Why the Gods are NOT winning ?

Κατανομή Θρησκειών

Κριτική στις θρησκείες

Is religion really universal and good?

Καλό Σ/Κ/Δ !

:)

Alex said...

Σταύρο , να προσθέσω και τούτο : αν υπάρχει ένας θεός , αυτός κατοικοεδρεύει μέσα μας και όχι πάνω όπου μας αναγκάζουν να τον ψάχνουμε!

negentropist said...

Έτσι είναι Αλεξία :))

Ελπίζω να απολαύσεις όπως εγώ, το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο του Social Psychology Quarterly:

Is atheism linked to intelligence?

Σήμερα είναι Ημέρα της Γυναίκας ! Συνεπώς ενδείκνυται, για το άλλο μισό του ουρανού, ένας κλασσικός ύμνος, διανθισμένος με πίνακες του Gustav Klimt:

For the other half of the sky ..

:)

to alataki said...

Τη μέρα που το έγραψες αυτό μάλλον είχες έμπνευση, καταπληκτικό άρθρο.
Μου πήρε λίγο να διαβάσω όλους τους συνδέσμους (τίποτε δεν σου ξεφεύγει πια) και τι να πω, συμφωνώ απόλυτα, μερικά τα γράφω κι εγώ με άλλο τρόπο.
Ο Carlin απίθανος...
Στ' αστεία-αστεία εκπαιδεύομαι...
Be happy Stavros...

negentropist said...

Ο George Carlin ήταν ένας προικισμένος και αφάνταστα λατρεμένος άνθρωπος..

Κοίτα ΤΙ ξεπήδησε στο μυαλό μου με αφορμή την προτελευταία σου πρόταση:

(Eκ)παιδεύοντας την Ρίτα

Όλοι μας μαθαίνουμε .. ο ένας απο τον άλλο .. κάθε μέρα .. γι' αυτό άλλωστε αλλάζουμε και σαν άνθρωποι .. έτσι δεν είναι ?

The Beatles - Lovely Rita

Be happy .. as well, Ιωάννα !

:)