October 18, 2009

Αυτά τα μάτια !



Μερικοί άνθρωποι που αδυνατούν να κατανοήσουν το επιστημονικά τεκμηριωμένο γεγονός της Δαρβινικής εξέλιξης,  καταφεύγουν στο ανθρώπινο ... μάτι,  υποστηρίζοντας πως κάτι τόσο περίπλοκο είναι αδύνατο να έχει εξελιχθεί με τυχαίες  μεταλλάξεις στη διάρκεια των  εκατομμυρίων ετών που η φύση είχε στη  διάθεσή της.

Πιο συγκεκριμένα, διατείνονται ότι ένα μάτι λειτουργεί μόνο αν είναι πλήρες σε όλες του τις λεπτομέρειες, και αναρωτιούνται, πως γίνεται να έχουν εξελιχθεί βαθμιαία τα διαφορετικά μέρη του ματιού, όπως ο φακός, ο αμφιβληστροειδής, η κόρη κλπ, αφού καμιά απο αυτές τις δομές  δεν επιτυγχάνει την όραση απο μόνη της.

Ακόμη κι' ο Δαρβίνος αναγνώρισε απο την αρχή ότι το μάτι είναι δύσκολο να εξηγηθεί εξελικτικά. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο ! Οι επιστήμονες έχουν πλέον προσεγγίσει τα συγκεκριμένα βήματα διαμέσου των οποίων κάποια πρωταρχική οφθαλμοειδής δομή, όπως ένα φωτοευαίσθητο τμήμα του δέρματος, μπορεί να έχει υποστεί σταδιακά βαθμιαίες αλλαγές, έτσι ώστε να σχηματιστεί τελικά το περίπλοκο ανθρώπινο μάτι με τις τόσες δυνατότητες.

Στην εξελικτική  ιστορία και μέσω της φυσικής επιλογής έχουν εμφανιστεί πολλές και διαφορετικές δομές ματιών. Απο αρκετές σκοπιές το ανθρώπινο μάτι δεν είναι καν  η καλύτερη απο αυτές τις δομές. Πχ, τα αιμοφόρα αγγεία διατρέχουν την επιφάνεια του αφιβληστροειδή χιτώνα αντί να βρίσκονται κάτω απο αυτόν, και συνεπώς παρεμποδίζουν την όραση με την πληθική αύξησή τους, αλλά και με διαρροές αίματος. Είναι λοιπόν προφανές ότι τα αυθαίρετα και αντιεπιστημονικά αντιεξελικτικά επιχειρήματα των Θεϊστών δεν στέκουν. Αν η ζωή είχε δημιουργηθεί απο κάποιο Θεό, ή κάποιας μορφής ευφυή δημιουργό, ή κάποια άλλη παντοδύναμη οντότητα, αυτή θα ήταν υπεύθυνη και για την δημιουργία  του ματιού, που όμως έχει κακοτεχνίες στον δήθεν σχεδιασμό του.

Οι βιολόγοι έχοντας αντιμετωπίσει ολόκληρο το εύρος των λιγότερο εξελιγμένων φωτοευαίσθητων δομών που υπάρχουν στα έμβια είδη, έχουν πλέον επιβεβαιώσει τα διάφορα εξελικτικά στάδια των ματιών.

Η απλή φωτοευαίσθητη δερματική περιοχή κάποιου προγονικού οργανισμού παρείχε ένα ελάχιστο πλεονέκτημα επιβίωσης, επειδή επέτρεπε πλέον την διαφυγή απο θηρευτές. Στη συνέχεια τυχαίες αλλαγές δημιούργησαν μία δερματική γούβα στη φωτοευαίσθητη περιοχή, ένα δερματικό λάκκο που έκανε την "όραση" λίγο πιό οξεία. Παράλληλα η είσοδος αυτού του βαθουλώματος σταδιακά στένευε, έτσι ώστε το φως να μπαίνει απο ένα μικρό άνοιγμα, όπως σε μία φωτογραφική μηχανή.


Κάθε μία απο τις αλλαγές αυτές προσέδιδε κάποιο επιπρόσθετο  πλεονέκτημα επιβίωσης, οσοδήποτε μικρό. Τελικά, η φωτοευαίσθητη δερματική περιοχή εξελίχθηκε σε αμφιβληστροειδή, ενώ το στρώμα με τα δερματικά κύτταρα και τις χρωστικές εξελίχθηκε στο οπίσθιο τμήμα του ανθρώπινου ματιού.  Με το χρόνο ένα είδος φακού σχηματίστηκε στο μπροστινό τμήμα του ματιού, το οποίο πιθανότατα δημιουργήθηκε καθώς ένας διπλής στρωμάτωσης διαφανής ιστός, που περιείχε αυξανόμενες ποσότητες υγρού, έδωσε την κυρτή καμπυλότητα στο ανθρώπινο μάτι.

Το εκπληκτικό είναι ότι έχουν βρεθεί  σε διάφορα ζωϊκά είδη μάτια που αντιστοιχούν σε κάθε ένα απο τα στάδια της εξελικτικής ακολουθίας που μόλις περιγράφτηκε ! Η ύπαρξη αυτού του μεγάλου εύρους λιγότερο περίπλοκων φωτοευαίσθητων δομών επιβεβαιώνει απόλυτα το πώς εξελίχθηκαν περίπλοκα μάτια σαν τα δικά μας.

Τα πρώτα έμβια όντα με υποτυπώδεις δομές που έμοιαζαν με αρχέγονο μάτι εμφανίστηκαν περίπου 550 εκατομμύρια χρόνια πριν. Για την μετάβαση απο το στάδιο του φωτοευαίσθητου δέρματος στο στάδιο της οφθαλμικής φωτογραφικής μηχανής φαίνεται να έχουν απαιτηθεί μόλις 364 χιλιάδες χρόνια περίπου.

Κρίμα που όλα παραπάνω έρχονται σε κραυγαλέα αντίθεση με την λεπτομερέστατη χρονολόγηση του αρχιεπισκόπου Ussher (17ος αι.), o οποίος με βάση την Παλαιά Διαθήκη είχε προσδιορίσει ως ημερομηνία δημιουργίας του κόσμου την νύχτα πριν την Κυριακή 23 Οκτωβρίου 4004 πΧ, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο φυσικά !



Να χαρείς τα ... μάτια σου, καλέ

YΓ: Οι 2 εικόνες κρύβουν ενδιαφέρουσες μουσικές εκδοχές για τα μάτια! Όσο για τα links στο κείμενο ... είναι πιό πεζά, τ' ομολογώ.

:)

3 comments:

ΝίκοςΤ said...

Καλημέρα και καλή Κυριακή.Εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο,για κάποιον σαν εμένα που δεν ασχολήθηκε ποτέ με την βιολογία. Όταν ήμουν νέος έβλεπα παντού μόνο την μαθηματική τεκμηρίωση και τότε η βιολογία ήταν ακόμη πειραματική.Όμως τα μάτια μας φέρνουν και στην οπτική.Κρίμα που σήμερα αυτό το κεφάλαιο παραμελείται στην εκπαίδευση μας.

nantia said...

Καλημερα!
Συμπληρωνοντας το Νικο ,θαλεγα οτι δυστυχως στη χωρα μας δεν εχουμε ακομα την γεναιοτητα -γιατι περι αυτου προκειται- , να βαλουμε στην θεση της τη χριστιανικη θρησκεια και να δωσουμε στα παιδια μας μεσω της εκπαιδευσης, ολες τις πληροφοριες που θα τα βοηθησουν να κατανοησουν τον Κοσμο μας.Γι αυτο και η θεωρια της εξελιξης υποβαθμιζεται στα σχολικα βιβλια.

negentropist said...

Συμφωνώ απόλυτα φίλοι μου :-)

Η μόνη λύση είναι να μαθαίνουμε τα παιδιά μας να σκέφτονται ελεύθερα και στα πλαίσια της λογικής, παρέχοντάς τους όλες
τις διαθέσιμες πληροφορίες.

Αν ήμουν καθηγητής βιολογίας σε ελληνικό σχολείο, θα έδειχνα οπωσδήποτε στους μαθητές μου 3λεπτα video σαν το παρακάτω, με τον γλυκύτατο David Attenborough :)

Εξέλιξη του ματιού

Σταύρος