Η διαφορά μιας μέρας !

Θεωρώ ότι η ταινία  Butley του 1974, είναι μία από τις  κορυφαίες κινηματογραφικές δημιουργίες. Την έχω δει πολλές φορές, επειδή συνεχώς ανακαλύπτω κάτι διαφορετικό από την μαγεία της, αλλά και από την θεσπέσια ηθοποιία του πρωταγωνιστή Alan Bates. Την σκηνοθέτησε ο Harold Pinter, ως διασκευή  του ομώνυμου θεατρικού έργου (1971) του Simon Gray.

Ο Ben Butley, καθηγητής  Λογοτεχνίας στο παν/μιο του Λονδίνου και ειδικός στον T. S. Eliot, έχει  μία εξαιρετικά κακή μέρα.  Τόσο κακή, που φροντίζει να κάνει χειρότερη την μέρα όλων των άλλων ! Χάνει την αποξενωμένη σύζυγό του, που ζητάει διαζύγιο για να παντρευτεί έναν "υποδεέστερο" συνάδελφο, χάνει τον αγαπημένο προστατευόμενό του για έναν άλλο .. άντρα, και τέλος χάνει την αίσθηση ανωτερότητάς του ως προς μία γυναίκα συνάδελφο, της οποίας το βιβλίο (έργο ζωής!) έγινε αποδεκτό για δημοσίευση, ενώ το δικό του αντίστοιχο opus παραμένει μισοτελειωμένο !

Αυτή η αριστουργηματική μαύρη κωμωδία αφηγείται κυρίως τις στιγμές που ο Ben Butley  προσπαθεί να "εκφοβίσει" φοιτητές, φίλους και συναδέλφους, ενώ ο ίδιος ... καταρρέει !  Όλες σχεδόν οι σκηνές της ταινίας έχουν γυριστεί στο πανεπιστημιακό γραφείο του Butley, εκτός από μερικές εναρκτήριες σκηνές, όπως όταν ξυπνάει στο διαμέρισμά του με πονοκέφαλο μέθης, καθώς και περιστασιακές σκηνές στο μετρό, στο διάδρομο του γραφείου του και στη ..  μπυραρία την ώρα του μεσημεριανού.

 

Ο Butley είναι ένας από τους πιό συγκινητικούς χαρακτήρες του Βρετανικού κινηματογράφου. Με σαρκασμό και προσβολές προσπαθεί να "δεσμεύσει" τους άλλους γύρω του,  ρίχνοντας ανελέητες ματιές στα τρωτά τους σημεία. Τελικά, όπως φαίνεται, πάντα αποτυγχάνει.

Το πηγαίο χιούμορ της ταινίας αναβλύζει σε κάθε σκηνή και έρχεται σε αντίθεση με την βασική ηττοπάθεια του Butley, αλλά και την διαρκή προσπάθειά του να πληγώνει τους άλλους. Η άκαμπτη και καθόλου συναισθηματική προσέγγιση της ομοφυλοφιλικής σχέσης,  ο κυνισμός της ακαδημαϊκής ζωής, η δυσπιστία στις σχέσεις καθηγητή-φοιτητών, φωτίζονται μεθυστικά και χιουμοριστικά από ευφυέστατες λεκτικές ατάκες, που είναι σαφώς σαρδονικές, διαπεραστικές, αιλουροειδείς, ονειδιστικές, αλλά πάντα .. πολιτισμένες! 

Τελειώνω την υποκειμενική ανάλυσή μου αυτής της ονειρικής ταινίας με δύο από τις πολλές εκπληκτικές  ατάκες του καθηγητή  Butley:

"You know how it exhausts me to teach books I haven’t read!"

"After all, a man's bound to be judged by his wife's husband!"

O Alan Bates .. συγκλονιστικός όπως πάντα, ήταν η διαχρονική αδυναμία μου. Όσοι-ες δεν έχετε δει την ταινία, προσπαθείστε να μη χάσετε αυτή την εξαιρετική στιγμή του παγκόσμιου κινηματογράφου !!

ΥΓ1. Τα 10 links, εννέα  στο κείμενο και  ένα στη μοναδική  εικόνα,  προσθέτουν .. δεν αφαιρούν !

ΥΓ2. O Simon Gray, θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος του  Butley, ήταν όντως λέκτορας Λογοτεχνίας στο παν/μιο του Λονδίνου! Αν ο Βutley είναι κάποια βιωματική εκδοχή του Simon Gray (όπως είχε υποθέσει σε συνέντευξή του ο Αlan Bates, βλ. χρονικό σημείο 1:14), τότε προφανώς αυτός είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που δίνουν στο έργο την πηγαία του ισχύ ! 

:)