Credo quia absurdum

Οκτώ μόνο παράγραφοι από το εκπληκτικό Δοκίμιο του Νίκου Δήμου, που τιτλοφορείται "Η σιωπή του θεού και η προπαγάνδα της Πίστης":

Ο Θεός σιωπά. Η «σιωπή του Θεού» είναι το βασικό μοτίβο όλης της υπαρξιακής φιλοσοφίας – αλλά και θεολογίας – του περασμένου αιώνα. Ο Θεός σώπασε στο Άουσβιτς και στην Ρουάντα, στην Καμπότζη και την Σερμπρένιτσα. Άφησε να εκτυλιχτούν απύθμενες βαρβαρότητες, χωρίς ποτέ να μας δώσει ούτε «ένα σημείον». Ο Θεός σωπαίνει όχι μόνο στις μεγάλες δημόσιες τραγωδίες αλλά και στις μικρές ιδιωτικές. Η μάνα που σπαράζει για τον χαμό του παιδιού της δεν παίρνει απάντηση. Ο Θεός σωπαίνει – είτε λέγεται Θεός, είτε Αλλάχ, είτε Ιεχωβάς, είτε αποκαλείται με άλλο όνομα από τα πολλά που του δίνουν οι άνθρωποι. Βλέπει το κακό να συμβαίνει και όχι μόνο δεν το σταματάει (αυτός ο παντοδύναμος) αλλά ούτε καν αντιδρά είτε για να το δικαιολογήσει είτε για να εκφράζει την συμπαράστασή του.

Κι όμως στην Χριστιανική θρησκεία τα κύρια επίθετα του Θεού είναι πανάγαθος, ελεήμων και φιλάνθρωπος και στην Μουσουλμανική «Αλ Ραχμάν» (ο οικτίρμων) και Αλ Ραχίμ (ο συμπονετικός). Αντίθετα με τον Θεό που σιωπά, οι προπαγανδιστές και απολογητές του υπήρξαν ανέκαθεν λαλίστατοι. Ιδρυτές θρησκειών, απόστολοι, προφήτες, ιερείς και αρχιερείς, μοναχοί και θεολόγοι, μας έχουν φιλοδωρήσει με χιλιάδες – ίσως και εκατομμύρια σελίδες κειμένων. 

Κοινό στοιχείο όλων αυτών των λόγων είναι η προσπάθεια να δικαιολογήσουν τους τρόπους του Θεού στους ανθρώπους, για να χρησιμοποιήσω τον περίφημο στίχο του Μίλτωνα: «to justify the ways of God to Men».

Διαπρεπής Γάλλος θεολόγος, ο καθηγητής Bernard Sesboüé, σε μελέτη του για την σιωπή του Θεού, αφού αναλύσει διεξοδικά όλες της περιπτώσεις όπου ο Θεός παρέμεινε απών, καταλήγει στο εξής: είναι πλάνη να θεωρούμε ότι ο Θεός σιωπά – διότι ο Θεός μίλησε, άπαξ και δια παντός, όταν έστειλε το γιο του να σταυρωθεί και να υποφέρει για μας. Μέσα από την Σταύρωση συμμετέχει στα πάθη μας – και άρα είναι παρών. 

Δεν ξέρω αν, το γεγονός ότι πριν δύο χιλιάδες χρόνια σταυρώθηκε κάποιος (που μετά όμως αναστήθηκε), κάνει κατανοητό και υποφερτό το σημερινό συλλογικό (ή και ατομικό) μαρτύριο των ανθρώπων. Δεν γνωρίζω πόσο το δικαιολογεί.

 Η ύπαρξη του πόνου και του κακού στον κόσμο δεν συμβιβάζεται με την παρουσία ενός πανάγαθου και παντοδύναμου Θεού. Η αρχαία διάζευξη (αν δεν μπορεί να εκριζώσει το Κακό δεν είναι παντοδύναμος – αν δεν το θέλει, δεν είναι πανάγαθος) ισχύει πάντα. Οι διάφορες (εκατοντάδες) προσπάθειες των απολογητών δεν λύνουν το πρόβλημα. Οι αφελείς θεωρίες ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο την ελευθερία να πράττει και άρα δεν είναι υπεύθυνος γι αυτόν (είμαι άραγε ελεύθερος να μην πονώ και να μην πεθάνω;) ή ότι άφησε το κακό στον κόσμο για να μας δοκιμάσει (τι – και τα βρέφη; Θεός βασανιστής;) δεν πείθουν κανένα – παρά μόνον όσους παραιτούνται από την λογική. Η τελευταία καταφυγή: το Credo quia absurdum (πιστεύω διότι είναι παράλογο) του Τερτουλιανού. Αλλά, αν ανοίξω την πόρτα στο παράλογο, κανείς δεν θα με εμποδίσει πια να πιστεύω και στον Εκατόγχειρα και στον Άργο με τα χίλια μάτια.

Κι όμως, αυτό που δεν λύνεται λογικά και δεν αντέχεται βιωματικά, συσκοτίζεται και μεταμορφώνεται προπαγανδιστικά. Μπροστά στην δεξιοτεχνία των απολογητών θεολόγων, ακόμα και ένας Γκαίμπελς φαντάζει αφελής και πρωτόγονος. Ένας απόλυτα παρθένος παρατηρητής (εξωγήινος;) που θα μελετούσε τον κόσμο μας, θα έβλεπε μία γιγάντια συσσώρευση οδύνης η οποία ξεκινάει από τα κατώτερα ζωικά είδη (που αλληλοσπαράσσονται για να επιβιώσουν) και φτάνει μέχρι τον άνθρωπο – το αποκορύφωμα μίας εντελώς σαδιστικής δημιουργίας. Ο άνθρωπος πλάστηκε (από τον Θεό ή την τύχη – αδιάφορο) με δύναμη ζωής, ένστικτο αυτοσυντήρησης, αίσθηση ανεπανάληπτης ατομικότητας, ανάγκη διάρκειας – ενώ η μοίρα του είναι να φθαρεί, να γεράσει και να πεθάνει. Η ατομικότητά του, η γνώση και η εμπειρία που συσσωρεύει όλη του τη ζωή – όλα αυτά είναι αναλώσιμα και αδιάφορα. Αρκεί να αναπαράγεται για να συντηρείται το είδος – σαν να ήταν αμοιβάδα.

Αν ο δημιουργός μιας τέτοιας εκρηκτικής αντίφασης δεν είναι η τυφλή εξέλιξη – τότε πρέπει να είναι ένας ιδιοφυής σαδιστής...

ΥΓ. Κλικάρετε άφοβα το video και τα 8 link του κειμένου !

:)

Σκόπιμος Πόνος !

Απο την ηλικία των δεκάξι χρόνων με προβλημάτιζε το εξής. Γιατί υπάρχει πόνος στον κόσμο και γιατί υποφέρουν συνάνθρωποί μας, όταν υποτίθεται ότι υπάρχει κάποιος Θεός που είναι παντοδύναμος, παντογνώστης και πανάγαθος ?  Επιτέλους, γιατί επιτρέπει τον πόνο αυτή η  ... ιδιότροπη υπερκόσμια οντότητα ?

Σαν πανάγαθος και ... φιλεύσπλαχνος που είναι, γιατί αφήνει τους ανθρώπους να υποφέρουν ? Θα μπορούσα να δεχθώ αυτή τη "στάση" του, αν δεν είχε την δύναμη να αλλάξει τα πράγματα. Όμως, όσοι έχουν ... ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας μαζί του, επιμένουν ότι είναι και παντοδύναμος ! Οι απολογητές του μας διαβεβαιώνουν ότι επεμβαίνει συνεχώς και με ποικίλους τρόπους στον κόσμο μας. Γιατί λοιπόν δεν βάζει το παντοδύναμο χεράκι του για να εμποδίσει τον θάνατο ενός μικρού παιδιού ή τον βιασμό μιάς παρθένας, πριν την εκτέλεσή της, σε κάποια  τρισάθλια μουσουλμανική φυλακή ?

Άνετα, και μόνο απ' αυτά θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι ο Θεός είναι μία κακή, μία μοχθηρή οντότητα ! Ένα τέτοιο συμπέρασμα θα ήταν φυσικό και ευλογοφανές. Αν το αφήσουμε στην άκρη, τότε θα δεχθούμε υποχρεωτικά ότι οι ιδιότητες της παντοδυναμίας και της παναγαθότητας, είναι αδύνατο να συνυπάρχουν.  Είναι αξιοσημείωτη η αντιδιαστολή του κακού με τις δύο αυτές ιδιότητες.

Ακόμα και οι ευφυέστεροι θεϊστές έχουν εξαιρετική δυσκολία με αυτή την επιχειρηματολογία. Καταφεύγουν στην πολύ συνηθισμένη και τυποποιημένη απάντηση ότι ο θεός δημιούργησε τον άνθρωπο με ελεύθερη βούληση. 

Όμως, το ερώτημα πλέον είναι γιατί να κάνει κάτι τέτοιο, ενώ γνώριζε  σαν παντογνώστης ότι τα αποτελέσματα θα είναι φριχτά ? Αλλά ας το αφήσουμε κι' αυτό. Το βασικό πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι  ΔΕΝ συνδέεται  ο κάθε ανθρώπινος πόνος με την εφαρμογή της ελεύθερης βούλησης.  Ως γνωστό, υπάρχει πόνος που προκύπτει απο φυσικές καταστροφές, αρρώστιες, ατυχήματα κλπ. Κάποιος άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο, ας πούμε, με ένα γενετικό νόσημα δεν ευθύνεται καθόλου γι' αυτό, και δεν έχει κανένα απολύτως ρόλο η  ελεύθερη βούλησή του. Αντίθετα, οι  γενετικές ασθένειες προέρχονται απο την Φύση, που όπως μας λένε είναι δημιούργημα του ... Θεού. Συνεπώς ο Θεός δημιούργησε ένα κόσμο,  στον οποίο είναι αναπόφευκτη η δημιουργία τεράστιου πόνου σε αθώους ανθρώπους !

Βέβαια, οι απολογητές αυτής της υπερκόσμιας Θεϊκής οντότητας δεν καταθέτουν εύκολα τα όπλα. Υποτιμώντας κατάφωρα την νοημοσύνη μας ισχυρίζονται ότι  ότι ο Θεός δημιούργησε σκόπιμα μία πορεία με εμπόδια, ώστε να επιτρέψει στους ανθρώπους να "βγάλουν" τον καλύτερό τους εαυτό με όπλο την ελεύθερη βούληση.

Το παραπάνω επιχείρημα πάντοτε μου προξενούσε αηδία, επειδή δείχνει το πόσο ανήθικα και σκληρόκαρδα σκέφτονται οι άνθρωποι.

Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα αθώο μικρό παιδάκι με μιά φριχτή αρρώστια και ας φανταστούμε την ιδιόρυθμη επουράνια οντότητα να λέει: " Γαμώτο, πρέπει να τεστάρω, να δοκιμάσω την πίστη μερικών καλών ανθρώπων σήμερα !  Πρέπει να τους βάλω κάποιο εμπόδιο. Ας διαλέξω ένα δίχρονο αγοράκι, ας το υποβάλω σε ένα επώδυνο μαρτύριο αρρώστιας, και έτσι θα τεστάρω όλους τους γύρω του, και ιδιαίτερα τους γονείς του. "

Φανταστείτε τώρα κάποιον άνθρωπο να κάνει το ίδιο πράγμα, σκεπτόμενος παρόμοια: " Πρέπει να δοκιμάσω μερικούς ανθρώπους. Θέλω να βελτιώσω την ηθική τους συγκρότηση, και γι' αυτό θα κάνω  το ... τάδε φρικτό πράγμα στο τρίχρονο κοριτσάκι τους ! "  Δεν θα θεωρούσαμε, ότι έχουμε να κάνουμε με τον χειρότερο, τον πιο κακό άνθρωπο στον κόσμο ?  Γιατί να μην ισχύει το ίδιο  και για τον  "Θεό"? Ένας θεός που συμπεριφέρεται έτσι, σαφώς  ΔΕΝ είναι άξιος σεβασμού.

Όπως έχω πει και σε παλαιότερη ανάρτησή μου, είναι ευτύχημα ότι στις μέρες μας γνωρίζουμε αρκετά για να πούμε ότι ο "θεός" του Αβραάμ δεν είναι αντάξιος, όχι μόνον του μεγαλείου του σύμπαντος, αλλά ούτε καν του ίδιου του ανθρώπου. Τελεία και παύλα !

YΓ1: Όπως πάντα, ένα click στις 2 εικόνες ... δεν βλάπτει!

YΓ2: Εις τας εορτάς γελάμε.  Αμήν!

:)