H πλάνη του τζογαδόρου

Είναι λανθασμένη η πεποίθηση ότι αν έχουμε αποκλίσεις στην αναμενόμενη έκβαση κάποιας τυχαίας διεργασίας (έπειτα από επαναλαμβανόμενες ανεξάρτητες δοκιμές), τότε θα είναι πιό πιθανές οι μελλοντικές αποκλίσεις στην αντίθετη κατεύθυνση. Πχ αν έρχεται συνεχώς "κορώνα"  στην ρίψη  ενός "δίκαιου" νομίσματος, μήπως  είναι περισσότερες οι πιθανότητες για "γράμματα" στην επόμενη ρίψη, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι ?  Φυσικά και όχι !

Οι προσδοκίες αυτού του είδους ενδεχομένως ανακύπτουν από την συνηθισμένη εμπειρία γεγονότων, που ΔΕΝ είναι τυχαία και ανεξάρτητα. Όταν για παράδειγμα  ένα προγραμματισμένο πλοίο έχει καθυστερήσει, εύκολα εικάζουμε ότι είναι αυξημένες οι πιθανότητές του να φτάσει στο λιμάνι σε κάποιο μεταγενέστερο χρονικό παράθυρο ! 

Η  πλάνη του τζογαδόρου  προσδίδει μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης σε ενδεχόμενα,  τα οποία απο την σκοπιά της "φύσης" ή του "πειράματος"  είναι ισοπίθανα ή έχουν συγκεκριμένη κατανομή. Το αντίστροφο είναι επίσης πλάνη, αν πχ ο παίκτης αποφασίσει ότι σε μία δίκαια ρίψη ενός δίκαιου νομίσματος είναι πιό πιθανή η "κορώνα", κι αυτό επειδή μέχρι στιγμής η σκοτεινή μοίρα έχει αποφασίσει να έρχονται  συνεχόμενες "κορώνες". Συνεπώς γιατί να αλλάξει σε "γράμματα"  αν οι πιθανότητες ευνοούν τις "κορώνες" ? Ίσως η πλάνη αφορά και την πεποίθηση ότι το Σύμπαν κάπως συνομωτεί έχοντας μνήμη  που ευνοεί συγκεκριμένα μελλοντικά ενδεχόμενα.

Σε παλαιότερη καταχώρησή μου είχα αναφερθεί σε ένα κωμικό περιστατικό  σε καζίνο στο Bayswater του Λονδίνου. Συγκεκριμένα ετοιμαζόμουν να ποντάρω στο κόκκινο ενώ προηγουμένως είχε έρθει το μαύρο 7 συνεχόμενες φορές, πράγμα που φυσικά ΔΕΝ άλλαζε τις πιθανότητες (αντίθετα απο ότι πιστεύουν οι περισσότεροι !)

Ξαφνικά, εμφανίστηκε δίπλα μου ένας μυστήριος,  κοντόχοντρος τύπος,  κλασσικός Κύπριος του Λονδίνου που έβλεπα για πρώτη φορά στη ζωή μου, ανακράζοντας σε άψογα .. Ελληνικά : " Follow the colour, ρε !! "

Το μαύρο ήρθε για 8η συνεχόμενη φορά και έχασα ! Ο δε Κύπριος .. υποτονθόρισε : " Στο είπα και δε με άκουσες ρε φίλε ! "

Τον αγριοκοίταξα λίγο συνεχίζοντας την περιπλάνησή μου στα μονοπάτια της τύχης, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι η τελευταία ήταν εξ' ορισμού (πιθανοκρατικά) προκατειλημμένη σε βάρος μου.

ΥΓ: Will you kindly click on the 2 pics and 7 text links ?

:)