Υπάρχουν πολλοί ισχυρισμοί που δεν είναι διαψεύσιμοι, επειδή δεν υπάρχει τρόπος να ελεγχθούν. Συχνά συνιστούν τον πυρήνα που διαμορφώνει μία τυφλή πίστη, η οποία συνήθως έχει διαζύγιο με την κοινή λογική.Είναι θεμιτό να είμαστε επιφυλακτικοί και να αποφεύγουμε την αβασάνιστη αποδοχή των μη διαψεύσιμων ισχυρισμών, ακόμη και αν εμπνέουν, εκστασιάζουν ή φανατίζουν την συντριπτική πλειοψηφία των συνανθρώπων μας.
Διαχρονικά οι πιo πολλοί λαοί έχουν αναπτύξει τους δικούς τους μύθους για την δημιουργία του κόσμου, δανειζόμενοι ιστορίες ο ένας από τον άλλον. Μέσα απο αυτή τη "ζύμωση" δημιουργήθηκε ο μύθος της Γένεσης, στον οποίο ενσωματώθηκε η τυπική θεματολογία που εμφανίζεται σε πολλούς προγενέστερους αλλά και μεταγενέστερους μύθους. Όλοι αυτοί οι πρωτόγονοι μύθοι και οι παιδαριώδεις δεισιδαιμονίες
Η δυσκολία διάψευσης της ύπαρξης Θεού, Θεών ή πνευμάτων, δεν αναβαθμίζει την παράλογη τυφλή πίστη στις κάθε είδους επουράνιες οντότητες. Η ίδια δυσκολία διάψευσης υπάρχει ακόμα και για την τερατώδη εξ' αποκαλύψεως αλήθεια ορισμένων φυλών της Νιγηρίας, οι οποίες με αφέλεια διατείνονται, οτι ο θεός δημιούργησε το σύμπαν απο περιτώματα μυρμηγκιών! Είναι προφανέστατο ότι οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο σε περιβάλλοντα άγνοιας και αμορφωσιάς.
Η δυσκολία διάψευσης της ύπαρξης Θεού, Θεών ή πνευμάτων, δεν αναβαθμίζει την παράλογη τυφλή πίστη στις κάθε είδους επουράνιες οντότητες. Η ίδια δυσκολία διάψευσης υπάρχει ακόμα και για την τερατώδη εξ' αποκαλύψεως αλήθεια ορισμένων φυλών της Νιγηρίας, οι οποίες με αφέλεια διατείνονται, οτι ο θεός δημιούργησε το σύμπαν απο περιτώματα μυρμηγκιών! Είναι προφανέστατο ότι οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο σε περιβάλλοντα άγνοιας και αμορφωσιάς.Ο Carl Sagan μίλησε για μη ανιχνεύσιμους αόρατους δράκους, απομυθοποιώντας με έξυπνο τρόπο τις διάφορες "υπερφυσικές" οντότητες. Ο δε Bertrand Russel προώθησε την περίφημη επουράνια τσαγιέρα του, αντικρούοντας επιτυχώς την ιδέα ότι το βάρος της απόδειξης το έχουν οι σκεπτικιστές προκειμένου να διαψεύσουν τους μη διαψεύσιμους ισχυρισμούς των θρησκειών. Σε ένα άρθρο του το 1952 με τίτλο " Υπάρχει Θεός ?", ο Russell έγραψε το εξής:
" Αν έλεγα ότι μεταξύ γης και Άρη υπάρχει μία πορσελάνινη τσαγιέρα σε ελλειπτική τροχιά γύρω απο τον ήλιο, κανείς δεν θα μπορούσε να διαψεύσει τον ισχυρισμό μου, αρκεί να πρόσθετα ότι η τσαγιέρα είναι τόσο μικρή που δεν θα μπορούσαν να την ανιχνεύσουν ούτε τα πιό ισχυρά τηλεσκόπιά μας.
Όμως, αν στη συνέχεια έλεγα ότι, αφού ο ισχυρισμός μου δεν μπορεί να διαψευστεί θα ήταν ασυγχώρητη απρέπεια να τον αμφισβητούμε με την λογική μας, τότε οι περισσότεροι δικαίως θα θεωρούσαν ότι έλεγα ανοησίες.
Αν όμως η ύπαρξη μιας τέτοιας επουράνιας τσαγιέρας αναφερόταν σε πανάρχαια βιβλία, και διδασκόταν ως ιερή αλήθεια κάθε Κυριακή, και ενσταλαζόταν στα μυαλά μικρών παιδιών σε όλα τα σχολεία, τότε ακόμα και ο κάθε μικρός δισταγμός, θα ήταν τέτοιο δείγμα εκκεντρικότητας, που σε φωτισμένους καιρούς θα απέφερε στον αμφισβητία το επίζηλο προνόμιο της ψυχιατρικής φροντίδας, ενώ σε πιο πρώιμη περίοδο την Ιερά Εξέταση. "
Ο Richard Dawkins χρησιμοποίησε το επουράνιο αντικείμενο του Russel στο βιβλίο του A Devil's Chaplain, ως εξής:
" Ο λόγος που οι υπάρχουσες οργανωμένες θρησκείες εισπράτουν απερίφραστη εχθρότητα είναι οτι, σε αντίθεση με την πίστη στην επουράνια τσαγιέρα, έχουν ισχύ, επιροή, απαλάσσονται απο φόρους και προπαγανδίζονται συστηματικά σε παιδιά πολύ νεαρά για να αντιδράσουν και να προστατευθούν. Tα παιδιά υποχρεώνονται να απομνημονεύουν τρελλά βιβλία για τσαγιέρες στα χρόνια που διαπλάθεται η προσωπικότητά τους. Kρατικά επιχορηγούμενα σχολεία αποκλείουν παιδιά των οποίων οι γονείς προτιμούν τσαγιέρες με άλλο σχήμα. Ζηλωτές τσαγιεροπιστοί λιθοβολούν τσαγιεροάπιστους μέχρι θανάτου και προειδοποιούν τα παιδιά τους να μην παντρεύονται άτομα που πιστεύουν σε άλλες τσαγιέρες..."
Όμως, αν στη συνέχεια έλεγα ότι, αφού ο ισχυρισμός μου δεν μπορεί να διαψευστεί θα ήταν ασυγχώρητη απρέπεια να τον αμφισβητούμε με την λογική μας, τότε οι περισσότεροι δικαίως θα θεωρούσαν ότι έλεγα ανοησίες.
Αν όμως η ύπαρξη μιας τέτοιας επουράνιας τσαγιέρας αναφερόταν σε πανάρχαια βιβλία, και διδασκόταν ως ιερή αλήθεια κάθε Κυριακή, και ενσταλαζόταν στα μυαλά μικρών παιδιών σε όλα τα σχολεία, τότε ακόμα και ο κάθε μικρός δισταγμός, θα ήταν τέτοιο δείγμα εκκεντρικότητας, που σε φωτισμένους καιρούς θα απέφερε στον αμφισβητία το επίζηλο προνόμιο της ψυχιατρικής φροντίδας, ενώ σε πιο πρώιμη περίοδο την Ιερά Εξέταση. "
Ο Richard Dawkins χρησιμοποίησε το επουράνιο αντικείμενο του Russel στο βιβλίο του A Devil's Chaplain, ως εξής:
" Ο λόγος που οι υπάρχουσες οργανωμένες θρησκείες εισπράτουν απερίφραστη εχθρότητα είναι οτι, σε αντίθεση με την πίστη στην επουράνια τσαγιέρα, έχουν ισχύ, επιροή, απαλάσσονται απο φόρους και προπαγανδίζονται συστηματικά σε παιδιά πολύ νεαρά για να αντιδράσουν και να προστατευθούν. Tα παιδιά υποχρεώνονται να απομνημονεύουν τρελλά βιβλία για τσαγιέρες στα χρόνια που διαπλάθεται η προσωπικότητά τους. Kρατικά επιχορηγούμενα σχολεία αποκλείουν παιδιά των οποίων οι γονείς προτιμούν τσαγιέρες με άλλο σχήμα. Ζηλωτές τσαγιεροπιστοί λιθοβολούν τσαγιεροάπιστους μέχρι θανάτου και προειδοποιούν τα παιδιά τους να μην παντρεύονται άτομα που πιστεύουν σε άλλες τσαγιέρες..."
Η έννοια της τσαγιέρας του Bertrand Russel έχει επεκταθεί και σε άλλες πιo περιπαικτικές μορφές. Τα πλέον "κλασσικά" παραδείγματα είναι το ιπτάμενο μακαρονοτέρας και ο αόρατος ροζ μονόκερος.
Σε τελική ανάλυση, κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε ισχυρισμούς για τσαγιέρες ή θεούς, έχουμε την ίδια έλλειψη επιστημονικών αποδείξεων. Η στοιχειώδης λογική επιβάλει να τηρούμε τουλάχιστον αγνωστικιστική στάση, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τοποθετούμε το εντελώς απίθανο στο ίδιο βάθρο με το συντριπτικά πιθανό.Ας μη ξεχνάμε ότι όλοι μας είμαστε άθεοι για τους περισσότερους απο τους θεούς, στους οποίους πίστεψαν οι κοινωνίες που έχουν υπάρξει στον πλανήτη μας. Απλά μερικοί διαγράφουμε ένα Θεό παραπάνω !
ΥΓ1: Η περίφημη μονόλεπτη απάντηση του Richard Dawkins στο ερώτημα φοιτήτριας: "Κι΄αν κάνεις λάθος ?"
ΥΓ2: Το "Root of All Evil? " είναι ένα τηλεοπτικό ντοκουμέντο, που γράφτηκε και παρουσιάστηκε απο τον Richard Dawkins, ο οποίος επιχειρηματολογεί επάνω στη θέση ότι ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος χωρίς τις οργανωμένες θρησκείες.
Tο ωραίο αυτό ντοκουμέντο πρωτοπαρουσιάστηκε τον Ιανουάριο 2006, σε δύο 45-λεπτα επεισόδια, στο βρετανικό Channel 4.
Root of All Evil? Part 1: The God Delusion (Η Επουράνια Τσαγιέρα στο χρονικό σημείο 45:22)
Tο ωραίο αυτό ντοκουμέντο πρωτοπαρουσιάστηκε τον Ιανουάριο 2006, σε δύο 45-λεπτα επεισόδια, στο βρετανικό Channel 4.
Root of All Evil? Part 1: The God Delusion (Η Επουράνια Τσαγιέρα στο χρονικό σημείο 45:22)
Root of All Evil? Part 2: The Virus of Faith (απίστευτες Θεϊκές συμβουλές στο χρονικό σημείο 24:18)
ΥΓ3: Ένα υπέροχο τρίλεπτο του καταπληκτικού Chris Hitchens, ενώπιον του φοιτητικού ακροατηρίου τoυ VCU. Θα του έδινα τον τίτλο: "70.000 χρόνια αδιαφορίας!"
ΥΓ4: Στο παρακάτω τρίλεπτο video, o Leonard Susskind, καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Stanford, απορρίπτει τον "ευφυή σχεδιασμό" σαν θεωρία δημιουργίας του σύμπαντος.
ΥΓ5: 16 υπέροχα λεπτά με τον επινοητή των quarks, νομπελίστα Murray Gell-Mann, με θέμα "Ομορφιά και αλήθεια στη Φυσική". Στο τελευταίο μισό λεπτό το σχόλιό του γιά το ενδεχόμενο υπερφυσικής παρέμβασης στο σύμπαν, είναι καταλυτικό.
No comments:
Post a Comment