Σε τελική ανάλυση, οι κάθε λογής διαμάχες, είτε είναι λεκτικές, συναισθηματικές ή ακόμη και "φυσικές", οφείλονται σε αντιθετικές σκέψεις, πεποιθήσεις και κοσμοθεωρίες. Δυστυχώς όμως, η συνηθισμένη ανικανότητα να προσδιορίζουμε ξεκάθαρα σε ποιό υπόβαθρο εδράζονται οι απόψεις μας, οδηγεί κατά κανόνα στην μονότονη και κουραστική εκφορά της δικής μας
αλήθειας σε βαθμό ζαλάδας .. ad nauseam !
Η τέχνη του αβίαστου διαλόγου και της από κοινού γόνιμης έρευνας εκτοξεύει στην επιφάνεια τα αίτια των αντιτιθέμενων πεποιθήσεων και στάσεων ζωής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα "ανοιχτά" μυαλά, δηλαδή η ταυτόχρονη συνειδητοποίηση των ορίων που έχουν τα εγκεφαλικά μας
φίλτρα.
Όταν το μυαλό είναι "κλειστό" και απόλυτα αιχμάλωτο στις υφιστάμενες
διαμορφώσεις του, τότε είναι σχεδόν απίθανο να αλλάξουν προς το ποιοτικότερο οι αντιλήψεις μας. Δεν θα υπάρχει ουσιαστική μάθηση και ζύμωση με νέα γνώση, αλλά ούτε και ουσιαστική επικοινωνία με άλλους ανθρώπους. Πάντα θα είμαστε εμείς και οι άλλοι. Ο συνηθισμένος θρίαμβος της διαίρεσης και της διαμάχης.
Ευτυχώς όμως υπάρχει ένας ενδιαφέρων καταλύτης που πολλές φορές κάνει την διαφορά, επειδή είναι άξιος σεβασμού και γνήσιος. Είναι απλούστατα η ευθεία ερώτηση στον άλλο:
"Που βασίζονται οι πεποιθήσεις σου ? Πώς σχηματοποιήθηκαν και δημιουργήθηκαν ? Υπήρξαν προϊόν αβίαστου, γόνιμου διαλόγου ή ήταν πεποιθήσεις άλλων στον κοινωνικό σου περίγυρο, που επιβλήθηκαν de facto ?"
Χωρίς μιά τέτοια διερεύνηση, απλά "ξερνάμε" ο ένας επάνω στον άλλο το τελικό προϊόν της σκέψης μας, αδιαφορώντας για το κρυμμένο, βαθύτερο ξεδίπλωμα. Για παράδειγμα, αν κάποιοι άρθρωναν ένα προκατειλειμμένο ή ρατσιστικό σχόλιο σε βάρος μας, θα ήταν μάταιο αν απλά προσπαθούσαμε να το ακυρώσουμε. Θα ήταν πολύ πιό παραγωγικό να τους ρωτούσαμε πως έφτασαν σ' αυτό το συμπέρασμα. Ενδεχομένως έτσι να μοιραζόντουσαν αμετακίνητες προσωπικές πεποιθήσεις, τις αιτίες γι' αυτές, καθώς και εμπειρίες της ζωής τους που ίσως άνοιγαν τον δρόμο για την
κατανόηση του πως έφτασαν να πιστεύουν ότι πιστεύουν.
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ταυτοποιούνται τόσο πολύ με τα βαθύτατα πιστεύω τους, ώστε τείνουν να τα υπερασπίζονται αστραπιαία! Πόσοι όμως συνειδητοποιούν ότι οι πεποιθήσεις σχηματοποιούνται αλλά και "ενσταλάζονται" στους εγκεφάλους μας από το άμεσο και έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον, από τον βαθμό καλλιέργειας,
μόρφωσης, τις εμπειρίες και τα διαβάσματά μας .. για να αναφέρω μερικά. Έχω την γνώμη ότι με λίγη προσπάθεια ίσως μπορούμε να αποφύγουμε την κλασσική πεποίθηση πως τα βαθύτατα πιστεύω μας είναι ισόμετρα με κάποια υπέρτατη αλήθεια. Αν μη τι άλλο, τότε θα έπρεπε να αρνηθούμε την αλήθεια των .. άλλων !!
