Zήλεια ..

Ζήλεια. Ένας ασυνήθιστος εξελικτικός μηχανισμός επιβίωσης.

Αν και θεωρείται μία από τις βασικές αιτίες πολλών ανθρωποκτονιών, είναι ένα από τα λιγότερο μελετημένα ανθρώπινα πάθη. Όπως και κάθε άλλο συναίσθημα, η ζήλεια είναι προϊόν αναγκαιότητας έχοντας σαφέστατα αναδυθεί  μέσα από την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης νευροφυσιολογικής συγκρότησης, με ρίζες στο απώτατο εξελικτικό παρελθόν του είδους μας. Ποιά είναι η χρησιμότητά της ? Μα φυσικά  η διατήρηση  των στενών ανθρώπινων σχέσεων !

Η ζήλεια δεν είναι φθόνος, αν και συχνά οι δύο λέξεις χρησιμοποιούνται εναλλακτικά. Εμφανίζεται όταν μία σχέση παραβιάζεται από κάποιο ανταγωνιστή, ο οποίος απειλεί να πάρει κάτι που κατά μία έννοια θεωρείς ότι σου ανήκει δικαιωματικά. Συνήθως εδράζεται στο βασικό γεγονός ότι πολλά από τα λάφυρα της ζωής μας προέρχονται από την σύγκρισή μας με τους άλλους, και εμφανίζεται όταν κάποιος άλλος άνθρωπος κατέχει ένα αντικείμενο ή κάποιο χαρακτηριστικό που θα επιθυμούσαμε να έχουμε. Αρκετές φορές συνοδεύεται από ένα μείγμα δυσαρέσκειας, μιά αίσθηση κατωτερότητας ή ματαίωσης, που μπορεί  ακόμη και να χρωματίζεται με μνησικακία.

Η ζήλεια είναι ένα εξαιρετικά οδυνηρό συναίσθημα, κι' αυτό γιατί μας πληγώνει ο κάθε μορφής "κοινωνικός αποκλεισμός", είτε είναι πραγματικός είτε βρίσκεται στη φαντασία μας. Πάντως θέτει το μυαλό μας σε αναβρασμό και εκτοπίζεται δύσκολα. Όμως υπάρχουν τεράστιες ατομικές διαφορές όσο αφορά την ροπή προς ζήλεια, που σαφώς επηρεάζονται από  διαφορετικά στοιχεία της προσωπικότητας του καθενός μας. Ευτυχώς που ο ορθολογισμός και η ανθρώπινη καλλιέργεια πολλές φορές δεν επιτρέπουν την "κατ' ανάγκη" απελευθέρωση της ζήλειας σε καταστρεπτικά μονοπάτια, αλλά την καθοδηγούν εποικοδομητικά, όταν την εκλαμβάνουμε σαν ένα πολύτιμο σήμα ενδοσκόπησης και αυτογνωσίας. Σε τελική ανάλυση αυτό βοηθάει τις ανθρώπινες σχέσεις. Τελικά μου φαίνεται ότι η ζήλεια "λέει" περισσότερα για τον φορέα παρά για τις πράξεις ή τις αδικοπραξίες κάποιου συντρόφου!

Παρά τις παραπάνω σκέψεις ΔΕΝ μπορώ να πω με σιγουριά τι είναι ζήλεια. Νομίζω ότι ο ορισμός της είναι φευγαλέος για ένα λόγο. Είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο συναίσθημα που επιπλέον εμπεριέχει συνεκδοχές φόβου, εγκατάλειψης, απώλειας, λύπης, θυμού, προδοσίας, φθόνου και ενδεχομένως ταπείνωσης. Συνεπώς εμπλέκεται ένα πλήθος εγκεφαλικών γνωστικών διεργασιών που έχουν πάει στραβά και εκτείνονται από την απλή αμφιβολία έως την απιστία του συντρόφου μας. Και τελικά, είτε το θέλουμε είτε όχι, ενεργοποιείται η προαναφερθείσα πρωτόγονη ανάγκη για την επιβίωση των ανθρώπινων σχέσεων, μέσω των αδυσώπητων και γενετικά χαραγμένων νευρωνικών μας κυκλωμάτων, που σε τελική ανάλυση είναι το θεμέλιο για τους κοινωνικούς μας δεσμούς.

ΥΓ. Μάλλον ΔΕΝ βλάπτουν τα  κλικ στις 2 εικόνες και στα 5 links

:)